23.04.2021

CHP GENEL BAŞKAN BAŞDANIŞMANI TANRIKULU'NDAN 23 NİSAN ÇOCUK RAPORU:

-“2020 yılında 68 çocuk işçi yaşamını yitirdi, en az 26 çocuk erkekler tarafından öldürülmüş ve en az 265 çocuk istismar edilmiştir”
-“Eve kapatılan, Şiddete Uğrayan, Çalışmak Zorunda Bırakılan Çocukların Bayramı 23 Nisan
2021 yılında “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı”nda yine karanlık bir tablo önümüzde durmaktadır.
• Çocuk işçiler
• Sokakta yaşamak zorunda bırakılan çocuklar
• İşkence ve kötü muameleye maruz kalan çocuklar
• Corona Virüs salgınından etkilenen çocuklar
• Çocuk gelinler
• Cezaevlerinde anneleri ile birlikte kalan çocuklar
• Dur ihtarına uymadığı gerekçesiyle öldürülençocuklar
• Mayın, patlayıcı sebebiyle yaşamını yitiren çocuklar
• Panzer vb. altında ezilerek yaşamını yitiren çocuklar
• Cezaevlerinde kötü muamele, işkenceye uğrayan ve dövülerek öldürülen ya da intihar eden çocuklar
• Mevsimlik çocuk işçiler 
• Boğularak yaşamını yitiren mülteci ve sığınmacı çocuklar
• Cinsel istismara uğrayan ve akabinde yaşamını yitiren çocuklar
• Eğitimde Anadil Eşitsizliğine Tabi Çocuklar
• Pandemi süresince online eğitime geçilmesi akabinde evinde bilgisayarı, interneti olmayan ve eğitim hakkı sekteye uğrayan çocuklar
Çocuklarımızın yaşadığı ya da maruz bırakıldığı olumsuzluklar Türkiye’nin geleceğine ilişkin umutları da azaltmaktadır.
23 Nisan’da çocukların eğitimi, beslenmesi, sağlığı için yapılan olumlu çalışmalardan bahsetmek ne yazık ki pek mümkün değildir.
Tüm bunlara karşın yine de Türkiye’nin ve dünyanın geleceği çocuklarımızın varlığı bile umutlu olmamızı sağlamaktadır.
DÜNYADA ÇOCUK  
• UNICEF, 2021’de dünyanın birçok bölgesinde 10 milyonu aşkın çocuğun açlık ve kıtlık sorunundan muzdarip olacağını açıkladı. 
• UNICEF ve Çocuk Hakları Örgütü “Save theChildren Raporu”na göre, pandemi nedeniyle 150 milyon çocuk daha da yoksullaştı. Yoksulluk içinde yaşayan çocukların sayısı 1 milyar 200 milyona yükseldi.
• Dünya Sağlık Örgütü ve UNICEF’in Raporlarına göre, dünyada 355 milyon çocuğun okullarında lavabo var, ancak sabun yok. 462 milyon öğrenci ise su ya da musluğun bile olmadığı okullara gidiyor. Ayrıca okulların üçte biri öğrencilerine içme suyu sunamıyor. Bu durumdan etkilenen öğrencilerin çok büyük bir kısmının Afrika'da Sahra Çölünün güneyindeki ülkelerde yaşadığı ifade edildi.
• UNESCO tarafından 2019 yılında yayınlanan “Küresel Eğitim Raporu”na göre, dünya üzerinde 262 milyon çocuğun çeşitli sebeplerle okula gitme şansı bulunmuyor. Çocukların eğitimde fırsat eşitliğine sahip olmadığına dikkat çekilen raporda, dünya genelinde 617 milyon çocuğun okuma yazma bilmediği ve basit matematik işlemlerini yapamadıkları belirtiliyor.
• Farklı ülkelerden gazetecilerin içinde yer aldığı “Lost in Europe” adlı veri analiz grubu tarafından kamuoyuyla paylaşılan rakamlara göre, 2018-2020 yılları arasında devlet koruması altında 18.292 sığınmacı çocuk kayboldu. İtalya'da 5.775, Belçika'da 2.642, Yunanistan'da 2.118, İspanya'da 1.889, İsviçre'de 944, Almanya'da 7.806 çocuk kayıp olarak bildirildi. Bu çocukların çoğu Afganistan, Fas ve Cezayirli… Almanya’da çocuklardan 7.082'nin bulunduğu ancak 724'ünün hala arandığı öğrenildi.
• Save the Children tarafından hazırlanan bir rapora göre, pandemi nedeniyle evlenmeye zorlanan kız çocuklarının sayısı, yıl sonunda dünya çapında 500 bin artacak. Save the Children'ın cinsiyet adaleti uzmanı Gabrielle Szabo, pandemiden önce her yıl evlenmeye zorlanan kız çocuğu sayısının ortalama 12 milyon olduğunu, pandemi süreci ve sonrasında 2025 yılına kadar bu sayıya iki buçuk milyon kişinin daha eklenmesini beklediklerini kaydetti. IngerAshing de, “Aileler, çocuklarını genellikle yaşça çok daha büyük erkeklerle evlenmeye zorlamaktan başka bir seçenek göremiyor" dedi.
TÜRKİYE’DE ÇOCUK 
• 2020 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre, ülke nüfusunun (83.614.362 kişi) yüzde 22,8’i (yaklaşık 19 milyon kişi) çocuklardan oluşmaktadır.
• 2020 yılı Nisan Ayında açıklanan 2019 verilerine göre (2020 verileri yayınlanmadı), 720 bin dolayında çocuk ekonomik faaliyette çalışıyor. 
• Çocuk İşgücü Araştırması 2019 sonuçlarına göre, çalışan çocukların yüzde 79,7’ni 15-17 yaş, yüzde 15,9’unu 12-14 yaş, yüzde 4,4’ünü ise 5-11 yaş grubundaki çocuklar oluşturdu. 
• Çalışan çocukların yüzde 70,6’sını erkek, yüzde 29,4’ünü ise kız çocukların oluşturduğu görüldü.
• Çalışan erkek çocukların yüzde 65,6’nın, kız çocukların ise yüzde 66’nın eğitime devam ettiği de istatistiklerde belirtildi. Bu durumda çalışan erkek çocukların yüzde 34,4’nün, kız çocukların da yüzde 34’nün eğitimine devam edemediği ortaya çıkıyor.
• İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisinin Verilerine göre, 2020 yılında 68 çocuk işçi yaşamını yitirdi. Çocukların 22’nin 14 yaş ve altında, 46’nın ise 15-17 yaş arasında çocuk/genç işçi olduğu belirlendi.
• 2021’nin ilk üç ayında ise 8 çocuk işçi iş cinayetlerinde yaşamını yitirdi.  Ocak ayında 1(konaklama işkolunda), Şubat ayında 4 (tarım ve inşaat işkollarında), Mart ayında ise 3 (tarım işkolunda) çocuk işçi yaşamını yitirdi. 
• Milli Eğitim Bakanlığının istatistiklerine göre; 5 yaş net okullaşma oranı, 2018/2019 öğretim yılında yüzde 75,2 olarak gerçekleşti. 
• Ortaokul seviyesinde net okullaşma oranı ise yüzde 93,3 oldu. 
• Net okullaşma oranı cinsiyet bazında karşılaştırıldığında, erkek çocuklar için ortaokul seviyesinde net okullaşma oranının yüzde 92,9, kız çocukları için ise yüzde 93,6 olduğu görüldü.
1Pandemi ve Eğitim
Eğitim-Sen tarafından Mart Ayında yapılan açıklamada, 11 Mart 2020 tarihinde salgının resmi olarak pandemi ilan edildiği, Nisan 2020 tarihi itibariyle dünya genelinde 188 ülkede okulların kapatıldığı ve birçok ülkede uzaktan eğitime geçildiği ifade edilmiştir.
• Türkiye’de en az 6 milyon öğrencinin bilgisayar ve internet bağlantısına ulaşamadığı için eğitim sisteminden dışlandığı vurgulanan açıklamada, 77 OECD ülkesi arasında Türkiye’nin "sessiz çalışma yeri olan öğrenciler" listesinde 49. sırada yer aldığı, bilgisayar sahipliği oranının yüzde 44,1 olduğu vurgulandı.
• Açıklamada, "Okul Çalışmaları İçin Bilgisayara Erişim"i listesinde de Türkiye’nin 77 ülke arasından 64. olduğunu belirtildi.
• Özellikle yoksul ve kırsal bölgelerde öğrencilerin yarıdan fazlasının EBA’ya erişemediği belirtilmiş ve "Pandemi sürecinde özellikle yoksul emekçi çocukları, özel eğitim kapsamındaki çocuklar, tarım işçisi çocuklar, anadili farklı olan çocuklar ve dezavantajlı gruplar uzaktan eğitime ulaşamamış, sistemin tamamen dışına itilmişlerdir” ifadesine yer verilmiştir.
2. Çocuk Hakları ve Cinsel İstismara Karşı Sözleşmeler
• Türkiye, 1989 yılında BM Genel Kurulunda oybirliği ile kabul edilen “Çocuk Hakları Sözleşmesi”ni 1995 yılında çekince koyarak imzaladı. Türkiye, çocukların “eğitim”, “ifade özgürlüğü”, “kendi kültürünü yaşatma” ve “kendi dilini özgürce kullanma” haklarını içeren 17., 29. ve 30. maddelerine çekince koydu.
• Ayrıca Türkiye’nin 7 Aralık 2011 tarihinde onayladığı ve 2012 yılı Nisan Ayında yürürlüğe giren “Çocukların Cinsel Suiistimal ve Cinsel İstismara karşı Korunmasına İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi (Lanzarote Sözleşmesi)”, devletlere, hüküm giymiş cinsel suç faillerinin bilgilerini kayıt ve muhafaza etme sorumluluğu yüklüyor. Ancak ilgili bakanlıkların bu yönde bir çalışma yürüttüğüne, veri topladığına olduğuna dair hiçbir emare bulunmamaktadır.
• 2014  -2017 yılları arasındaki üç yıllık dönemde 7 bin 466’sı erkek çocuğu, 51 bin 818’i kız çocuğu olmak üzere toplam 59 bin 284 çocuk cinsel istismara maruz kalmıştır.
• Cinsel istismar olgusu erkek çocuklarda yaş küçüldükçe (11 yaş altı erkek çocuklarda) bu oran yüzde 47.15 dolayında, kız çocuklarda ise yaş büyüdükçe (15-17 yaş aralığında kız çocuklarda) bu oran yüzde 59.18 dolayında ortaya çıkmaktadır.
• Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü, 2019 yılında “Ceza Mahkemelerinde TCK Uyarınca Yıl İçinde Açılan Davalardaki Suç ve Sanık Sayıları” raporunda değişikliğe gitmiş olup, gerekçesi bilinmeyen değişiklikle, toplam verilerin altına her bir suç grubundan yargılananlara ilişkin verilerin erişime kapatılmasıyla eski iktidarlarla son 17 yılın karşılaştırmasının olanağı kalmamıştır.
• 2014 - 2017 yılları arasında 7.466’ı erkek 51.818’i kız olmak üzere toplam 59.284 çocuk cinsel istismara maruz kalmıştır.
• Cinsel istismarın bir boyutunu oluşturan “Çocuk Gelinler” sorunu da varlığını sürdürmektedir. Save The Children’ın dünyada “pandeminedeniyle yoksulluğu ve dolayısıyla çocuk gelinlerin sayısının artacağı” öngörüsünün Türkiye için de geçerli olduğunu öngörmek zor değil…
• 2020 yılında infaz yasasında değişiklik yapılması teklifi TBMM Başkanlığına sunulduğu sırada iktidar partileri, muhalefet partilerinin grup başkanvekilleriyle yapılan bir toplantıda “çocuk yaşta evliliklerin” yasaya eklenmesini istemiş,çocuk yaşta evliliklerin yolunu açacak bu girişim muhalefet partileri tarafından reddedilmiştir.
• İstatistikler, “çocuk gelinler” sorununun en çok Ağrı’da (yüzde 13,2) görüldüğünü, bunu Muş (yüzde 13) ve Kars’ın (yüzde 10,6) izlediğini ortaya koymaktadır. Kız çocuk evlenmelerinin toplam içindeki oranının en düşük olduğu iller ise yüzde 0,2 ile Tunceli, yüzde 0,7 ile Bayburt ve Rize’dir.  
3.Şiddet Mağduru Çocuklar  
• Bianet’in düzenli olarak güncellediği “erkek şiddeti” çetelesine göre, 2020 yılında en az 26çocuk erkekler tarafından öldürülmüştür.
• 2020’de en az 265 çocuk istismar edilmiştir… 
• 2021 yılı (Ocak – Nisan) en az 6 çocuk öldürülmüş ve 41 çocuk istismar edilmiştir.
• 2021 yılında en az 2 çocuk kara mayınları, en az 1 çocuk ise polis aracının çarpması nedeniyle yaşamını yitirmiştir.
• Ayrıca 2021 yılı ilk üç ayında en az 10 çocuk gözaltında ya da gözaltı merkezleri dışında güvenlik güçlerinin işkencesine maruz kalmıştır.
4.Cezaevleri
Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği Kurucusu Zafer Kıraç, Corona Virüs salgınında cezaevlerindeki çocukların yaşadığı sorunlar konusunda “Bizler konforlu evlerimizde, suyumuz, yemeğimiz, elektriğimiz varken, istediğimiz bilgiye kolayca ulaşabiliyorken bile salgının travmasını yaşıyoruz. Bu çocuklar içeride ne yapıyor? Koğuşlar, odalar salgına göre düzenlendi mi, ilave masalar kondu mu, yoksa aynı masada mı yemek yiyorlar” diyerek cezaevlerindeki çocukların durumuna dikkat çekmiştir…
• Türkiye’de yedi ilde “çocuk ve gençlik kapalı cezaevi”, dört merkezde ise “çocuk eğitim evi” (sadece hükümlü çocuklar) bulunmaktadır. Ayrıca kapalı cezaevlerinde çocuklar için ayrılmış bölümler bulunmaktadır.
• 15 Nisan’da yürürlüğe giren infaz yasasına kadar cezaevlerinde 12-17 yaş arası 3 binin üzerinde çocuk vardı. Tahliyelerden sonra bu sayının 2 bin 600’e düştüğü tahmin edilmekte olup, resmirakamlar ise henüz açıklanmamıştır.
• 2020 yılı Temmuz Ayında cezaevlerinde anneleriyle birlikte kalan bebeklere ilişkin yazılı soru önergemi yanıtlayan Adalet Bakanı, bebeklerin sayısını açıklamamış ve 18 Şubat 2019 itibariyle ceza infaz kurumlarında 12-15 yaşında 146, 15-18 yaşında 2.764 tutuklu ve hükümlü bulunduğunu belirtmiştir.