Zeliha Aksaz Şahbaz'dan 'Engelliler Haftası' Mesajı: "Kamu ve Özel Sektördeki Engelli Kotası Artırılmalıdır"

Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Dr. Zeliha Aksaz Şahbaz 10-16 Mayıs Engelliler Haftası nedeniyle bir mesaj yayımladı.

Engelli vatandaşlarımızın yaşadığı sorunlara dikkat çeken Dr. Şahbaz’ın mesajında şu hususlara yer verdi:

Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre dünya nüfusunun yaklaşık %16'sını, vatandaşlarımızın %12,29’unu oluşturan engelli bireyler, çeşitli engellerle karşılaşarak toplumsal hayata katılmakta zorlanmaktadır.

En önemli nedenlerinden birisi iş kazaları iken bu konudaki veriler elimizde değildir. İş kazasında yaralanarak engelli hale gelen emekçilerimiz mesleki rehabilitasyonla toplumsal ve iş dünyasına kazandırılmalıdır.

Engelli vatandaşlarımızın topluma eşit katılımını sağlamayı amaçlayan 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanunda belirtilen; Binaların, açık alanların, ulaşım ve bilgilendirme hizmetleri ile bilgi ve iletişim teknolojisinin, engelliler tarafından güvenli ve bağımsız olarak ulaşılabilir ve kullanılabilir olmasını, Engellinin bireysel ve toplumsal ihtiyaçlarını karşılayabilmesini ve yaşamını bağımsız bir şekilde sürdürebilmesini sağlamayı amaçlayan fiziksel, sosyal, zihinsel ve mesleki beceriler kazandırmaya yönelik hizmetleri, İş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engellilere mesleki rehabilitasyon sağlamak ve istihdam oluşturmak amacıyla devlet tarafından teknik ve mali yönden desteklenen ve çalışma ortamı özel olarak düzenlenen iş yeri gibi düzenlemelere rağmen,

Sosyalyaşam, eğitim, sağlık, istihdam gibi alanlarda engelli vatandaşlarımız bir çok zorluklarla mücadele etmektedir.

Engelli olmayan kadınların işsizlik oranı yüzde 16,3 iken engelli kadınlar arasında işsizlik oranı yüzde 32’ye yaklaşmaktadır. Engelli kadınların yüzde 34’ü eşlerinden, yüzde 16’sı babalarından, yüzde 13’ü annelerinden, yüzde 11’i ise çocuklarından şiddet görmekte, engelli kadınlara yönelik şiddetin yüzde 80’i ev içinde gerçekleşmektedir.

TÜİK’in Temmuz 2020 istihdam verilerine göre, Türkiye’de işgücüne katılma oranı yüzde 49,5 iken, çalışabilen engellilerin işgücüne katılım oranı ancak % 22’dir.

4857 sayılı İş Kanunu'nun 30 uncu maddesinde öngörülen kota sisteminde özel sektörde % 3, kamu sektöründe % 4; devlet memurluğunda ise % 3 oranında zorunlu engelli kotası uygulanmaktadır. Bu kotalar artırılmalı ve uygulanmalıdır.

Engelli işçi çalıştırma zorunluluğunu yerine getirmeyen işverenlerden kesilen cezalardan oluşan fon yasa gereği engellilerin iş ve mesleki kazanımları için verilebilmesine rağmen ilgili yönetmelikte yapılan küçük oynamalarla engellilerin bu fondan yararlanmaları nerdeyse olanaksız duruma gelmektedir.

Okul ve sınıfların erişilebilirlik mevzuatından uzak olduğu, müfredat içeriğinde ve sunumunda engelliler esas alınmadığı için engelli öğrencilerin eğitiminde ciddi aksamalar yaşanmaktadır.

2024 yılında % 40-69 arası engelli oranına sahip vatandaşların aylıkları 874 liradan 2 bin 797 liraya, % 70 ve üzeri engelli raporu bulunan vatandaşların aylıkları 2 bin 811 liradan 4 bin 196 liraya yükseltilmiştir. Engelli vatandaşlarımıza açlık sınırının üzerinde yaşayabilecekleri düzeyde bir gelir sağlanmalıdır.

Ağır engellilere, özellikle zihinsel engellilere evde bakım sağlayan aileleri desteklenmeli, evde bakım hizmetleri artırılmalıdır. Evde bakım yapan aile fertleri mutlaka SGK güvencesi altına alınmalı. Evde bakım hizmeti ücretleri artırılmalıdır.

Engellilere yönelik hizmetler ciddi boyutlarda aksamakta; hastaneler, acil durumlar için bile randevu vermemekte; biyonik kulak kullanıcıları pil için randevu alamamakta; kur artışları nedeniyle cihaz, pil, protez, ortez, tekerlekli sandalye, baston vs. fiyatları olağanüstü artmaktadır. Engelliler arasında yoksulluk derinleşmiştir.

Bizler, tüm engelli vatandaşlarımız için 5378 sayılı kanunun ülkemizin sosyal ve ekonomik gerçekliğinin farkında olunarak uygulanmasını istiyoruz.

Engelli vatandaşlarımızın yaşamlarının her alanında eşit fırsatlara sahip olması, sosyal ayrımcılık için farkındalık ve destek çalışmaların artırılması, eğitim, sağlık ve istihdamda onların toplumsal hayatta eşit katılımlarını sağlamak için mücadele etmeye, mevcut tüm yerel yönetimlerimizle engelliler için engelsiz kentler oluşturmaya devam ediyoruz. Engelsiz Yaşam engellenemez!