Zeliha Aksaz Şahbaz’dan 1 Aralık Dünya AIDS Günü Mesajı

Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Zeliha Aksaz Şahbaz, "1 Aralık 2024 Dünya AIDS gününde tüm bu tedbirlerle birlikte HIV+ vakalara eşitlikçi ve insan haklarını gözeten insani bir yaşam sunmak zorunda olduğumuzu ve HIV ve AIDS’in ciddi bir halk sağlığı sorunu olarak vurgulamak isterim" ifadelerini kullandı.

Genel Başkan Yardımcısı Zeliha Aksaz Şahbaz, 1 Aralık Dünya AIDS Günü dolayısıyla yayımladığı mesajda; son dönemde yoksulluk, yoğun göç, madde kullanımında artış yaşandığını ve sağlık politikalarının yetersiz olması nedeniyle HIV enfeksiyonu ve AIDS vakalarının oldukça arttığını belirten HIV ve AIDS ile toplumsal olarak mücadele edilmesi gerektiğini vurguladı, erken tanı için anonim testlerin yaygınlaştırılmasının önemine dikkat çekti.

Şahbaz, şunları kaydetti:

"Bugün ülkemizde büyük bir halk sağlığı tehdidi olarak vücudun bağışıklık sistemini etkisiz hale getiren HIV pozitifliği ve sonucunda ortaya çıkan AİDS hastalığı ile karşı karşıyayız.

Şu anda her yaştan HIV pozitifliği ve gecikmiş tanılarla, tedavisi uygulanmadığı için AİDS sendromuyla karşı karşıyayız. Sağlık Bakanlığı Kasım 2023 verilerine göre 1985 yılı itibariyle yaklaşık 40 bin HIV pozitif ve 2295 gecikmiş, AİDS vakası bildirimi yapılmıştır. Ayrıca çocuklarda HIV+ vakalarının artması oldukça trajik bir durumdur. 14 yaş ve altında 300 çocuk, 15-19 yaş arasında 996 çocuk HIV pozitifliği bildirimi mevcuttur. Ancak gerçek rakamların bunun kat kat üzerinde olduğu bilinmektedir.

Son dönemde ülkemizde yoksulluk, yoğun göç, madde kullanımında ciddi artışlar ve kapsayıcı olmayan, yetersiz sağlık politikaları nedeniyle HIV enfeksiyonu ve AİDS vakalarında çok ciddi artış kaydedilmektedir. Afrika'da bile vaka sayıları azalırken, ülkemiz yeni vaka sayılarının arttığı nadir ülkelerden biridir.

Geçtiğimiz günlerde İzmir’de 13 yaşında bir çocuğumuz AİDS nedeniyle hayatını kaybetmiştir. Bu vaka, HIV/AİDS vakalarında tanının konulmakta geç kalındığı ve tedavi uygulanmaması nedeniyle çocuğun kaybedildiği ortaya çıkmıştır. Bu vaka, çocukların cinsel istismarının HIV/AİDS artışında önemli bir unsur olabileceğini de ortaya koymuştur.

HIV Vücutta bağışıklık sistemini felç ederek her türlü enfeksiyona ve tedavi edilemeyen yaralar açarak ölüme neden olmaktadır. Tüm dünyada yıllardır aşı çalışmaları yapılmakla birlikte henüz etkin bir aşı geliştirilememiştir. Yüzde 96 cinsel yolla olmak üzere, damar içi madde kullanımı, kan yoluyla, anneden bebeğe plasental yol ve emzirme aşamasında bulaşabilen HIV enfeksiyonuna karşı mücadele sadece korunma yöntemleri ile olmaktadır.

Güvenli cinsellik ve kondom (prezervatif) kullanımı, uyuşturucu ile mücadele, şüphe durumunda test yaptırarak hem bulaşı önleme hem de pozitiflik durumunda etkili tedavi ile virüs baskılanarak AİDS aşamasına gelmesi engellenebilir.

HIV vakalarındaki artışın önlenmesi için bir etkin bir şekilde uygulanması gereken strateji ve önlemlere ihtiyaç vardır. Hem bireysel hem de toplumsal düzeyde tedbirler alınmalıdır.

-HIV ve AİDS için toplumun HIV bulaş yolları için farkındalık çalışmaları yapılmalı, tüm kesimlerine yönelik cinsel sağlık eğitimi verilmeli, HIV/AİDS ile ilgili damgalama ve ayrımcılığın önüne geçmek için bilinçlendirme kampanyaları düzenlenmelidir.

-Güvenli cinsel ilişki için en önemli korunma yöntemi olan condom kullanımının önemi vurgulanmalı, ASM’lerde, halkın toplu yaşam alanlarında ücretsiz olarak dağıtımı yapılarak ulaşımı kolaylaştırılmalıdır. Anneden bebeğe bulaşın önlenmesi için gebelerde yaygın HIV taraması ve antenatal takip uygulanmalıdır.

-Erken tanı için tüm sağlık kurumlarında anonim testler yaygınlaştırılmalı ve danışmanlık hizmeti verilmelidir. Risk altındaki gruplara düzenli olarak test teşvik edilmeli ve önleyici özel programlar uygulanmalıdır.

HIV pozitif vakalar yaygın testlerle tanı alarak erken tedavi uygulandığında normal yaşamını sürdürebilir ve bulaştırıcılığı da azalır. En önemli sorunlardan birisi de hastaların toplumsal ayrımcılığa uğraması ve damgalanma korkusudur. Bu konuda yasal önlemler alınmalı, hastalara psikolojik ve sosyal hizmetler desteği sağlanmalıdır.

HIV/AİDS tedavisi SGK tarafından karşılanmakla birlikte, Genel Sağlık Sigortası borcu olan yurttaşlarımız, HİV enfeksiyonu tedavi ve ilaçlara ulaşma noktasında büyük zorluklar yaşamaktadır. Eğer bir kişinin genel sağlık sigortası borcu varsa, tedavi ve sağlık hizmetleri ücretsiz olarak sağlanmamaktadır. Bu durum, zaten ekonomik sıkıntılarla boğuşan, işsizlik ve yoksullukla mücadele eden vatandaşlarımızın HIV/AİDS açısından bakıldığında sağlığını hiçe saymaktadır. HIV/AİDS tedavisi, gelire ya da sigorta borcuna bakılmaksızın herkese bedelsiz olarak karşılanması gerekmektedir.

1 Aralık 2024 Dünya AİDS gününde tüm bu tedbirlerle birlikte HIV+ vakalara eşitlikçi ve insan haklarını gözeten insani bir yaşam sunmak zorunda olduğumuzu ve HIV/AIDS’in ciddi bir halk sağlığı sorunu olarak vurgulamak isterim."