Gamze Akkuş İlgezdi: Halk Sağlığı Umurlarında Bile Değil

CHP Genel Başkan Yarımcısı ve İstanbul Milletvekili Dr. Gamze Akkuş İlgezdi, tütün ürünlerinden elde edilen ÖTV gelirlerinin halk sağlığına aktarılması gerekirken tütün üretimi teşvikine aktarıldığını ifade etti. Vergi gelirlerinin dolaylı yollardan tekrar endüstriye aktarılmasını eleştiren Akkuş İlgezdi, “TEKEL başta olmak üzere bütün tütün endüstrisini özelleştirenler şimdi de tütün endüstrisine yatırım teşvikleriyle büyük bir çelişki yaratmaktadırlar. Sigara içmeyen bir nesil istiyoruz söylemlerini, bizzat kendileri gölgeliyorlar. AKP iktidarının, tutarlı bir ulusal tütün politikası olmadığı, verilen teşviklerle ortadadır. Bu iktidar sigaraya teşvikin bir numaralı destekçisidir. Halk sağlığı umurlarında bile değil. Umurlarında olan tek şey tütün ürünlerine yaptıkları zamlardan gelecek hasılat!” dedi.

CHP’nin Sağlıktan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Dr. Gamze Akkuş İlgezdi, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi’nin cevaplaması üzerine bir soru önergesi verdi. Tütün endüstrisine yatırım teşviki verilmesinin nedenlerini soran Akkuş İlgezdi, şunları söyledi:

BAKANLIKTAN TÜTÜNE 53 YATIRIM TEŞVİKİ…

“Ocak 2019-Ağustos 2022 döneminde, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nca tütün kontrolünü zedeleyici mahiyette 53 yatırım teşviki düzenlenmiştir. Bunlardan 39’unun komple yeni yatırım için olduğu görülmektedir. Bakanlık, 31 firma için %15 ile %65 arasında değişen oranlarda bizzat “Yatırıma Katkı” sağlamıştır. Oysa Dünya Sağlık Örgütü’nün Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi gereğince, tütün ürünlerinden elde edilen ÖTV gelirlerinin bir kısmının, halk sağlığı ve tütün kontrolü çalışmalarına ayrılması şartı vardır. Fakat anlaşılan o ki halkın sağlığı iktidarın umurunda bile değildir. Bu işte nasıl bir kamu menfaati bulunmaktadır ki bu kamu menfaati, halkın sağlığından üstün tutulmaktadır. Biz söyleyelim; ayda en az 2-3 kez gerçekleştirdikleri sigara zamları iktidara kaynak oluşturmaktadır.”

Türkiye’nin 2004 yılından bu yana tarafı olduğu Dünya Sağlık Örgütü’nün Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’ne aykırı davranıldığına dikkat çeken Akkuş İlgezdi, şunları söyledi:

TARAFI OLDUĞUMUZ SÖZLEŞMEYİ İHLAL EDİYORLAR

“Tütün Kontrolü Sözleşmesi 5.3 maddesi gereği Halk sağlığı, tütün endüstrisinin her türlü müdahalesine karşı korunmalıdır. İnsan sağlığı, ticari nedenlerle tehlikeye atılamaz. Ancak tüm bunlara rağmen, tütün endüstrisine verilen yatırım teşvikleri ve halk sağlığının yok sayılması, iktidarın her konuda olduğu gibi gençleri sigaradan uzak tutma konusunda da samimiyetsiz olduğunu göstermektedir. Tütün Endüstrisine ve Tütün Yan Endüstrisine verilen yatırım teşvikleri, tütün ürünlerini ve bağımlılığı olumlar mahiyette olup, tütün kontrolü politikalarını ve çalışmalarını da zedelemektedir” dedi.

AKKUŞ İLGEZDİ SORU ÖNERGESİ VERDİ

Dünya genelindeki tüm ölümlerin %13’ünden tütünün sorumlu olduğuna değinen Akkuş İlgezdi’nin Tarım ve Orman Bakanına verdiği soru önergesi ise şöyle:

1-Ulusal tütün politikamızda, tütün ürünlerinin arzının azaltılmasına dair maddeler bulunmaktayken, tütüne yönelik yatırım teşviklerinde bulunulmasının nedeni nedir?

2-Halk sağlığına rağmen verilen teşvikler göz önünde bulundurulduğunda, -halk sağlığından daha üstün tutulan- kamu menfaati nedir?

3-Tütün endüstrisi teşvik edilmeye devam edilecek midir?

4-Dönem içerisinde tütün ürünlerinden elde edilen ÖTV gelirlerinin yüzde kaçı tütün ürünü imalatına harcanmıştır?

5-Vergi gelirlerinin halk sağlığı için kullanılması gerekirken, tütün üretimine ve endüstriye yatırım teşviklerine kullanılmıştır. Yani diğer bir anlamda da vergi gelirleri endüstriye geri aktarılmıştır. Bu durum, tarafı olduğumuz Tütün Kontrolü Çerçeve Sözleşmesi’ne aykırı değil midir?

6-Sadece serbest alan olarak belirlenen yerler dışında tütün tarımı yasaklıyken, tütün üretimine teşvik verilmesi çelişki değil midir?

7-Tütün endüstrisini özelleştirip, tütün firması bırakmazken, sonra da endüstriye yatırım teşviki vererek ulaşmak istediğiniz nokta nedir?

8-Bir yandan TEKEL’i yok pahasına özelleştirerek kamu gücünün piyasaya müdahalesini yok ederken, diğer yandan tütün endüstrisine yatırım teşviki vererek ulaşmak istediğiniz nokta nedir?