CHP GENEL BAŞKAN YARDIMCISI AYKUT ERDOĞDU: “TİCARET DURDU, YAPRAK KIMILDAMIYOR”

CHP GENEL BAŞKAN YARDIMCISI AYKUT ERDOĞDU: “TİCARET DURDU, YAPRAK KIMILDAMIYOR” 
-“YABANCI SERMAYE GİRİŞİ GEÇEN YILA GÖRE 30 MİLYAR DOLAR AZALDI”
-“CARİ AÇIK, KAYNAĞI BELİRSİZ PARA VE REZERVDEKİ DÖVİZLE KAPATILDI”
CHP Genel Başkan Yardımcısı Aykut Erdoğdu, Ocak-Ekim dönemi cari işlem açığı yüzde 23 oranında daraldığını belirterek, “Ticaret durdu, piyasada yaprak kıpırdamıyor” dedi.
Erdoğdu Ödemeler Dengesi Ekim ayı verilerine ilişkin yaptığı değerlendirmede, Ocak-Ekim dönemi cari işlem açığının 35 milyar dolardan 27 milyar dolara gerilediğini belirterek şunları söyledi:
“Cari işlemler hesabı ağustos ve eylülden sonra ekim ayında da fazla verdi. Bir önceki yılın ekim ayında 3 milyar 837 milyon dolar açık veren cari işlemler hesabı bu yılın ekim ayında 2 milyar 770 milyon dolar fazla verdi. On iki aylık cari işlemler açığı 39 milyar 4 milyon dolara geriledi. Cari fazla verilmesinin nedeni ekonomik daralma. Ticaret durdu, piyasada yaprak kıpırdamıyor. Yüksek kur nedeniyle ithalat büyük düşüş gösterdi. Özellikle sanayi üretimi için ara malı ithalatı durma noktasında. Ekonomik durgunluğa bağlı olarak net sermaye girişlerinin azalması da cari dengeleri etkiliyor.”
Ekim ayında 2,7 milyar dolar cari fazla verildiğine işaret eden Erdoğdu, cari işlem hesabının dış ticaret unsuruna bakıldığında daralma başlangıcını görmenin mümkün olduğunu ifade ederek şöyle devam etti:
“2017 yılının 10 aylık dönemine göre ihracat sadece 8 milyar dolar artabilmiş. Bu artış, her ay açıklanan dış ticaret rakamlarının ardından koparılan ‘rekor kırdık’ teranelerine hiç uymuyor. İthalat ise neredeyse yerinde saymış. 183 milyar dolar iken 184 milyar dolara çıkmış. Türkiye’nin ithalat yapabilme kapasitesinin yerinde saymasına rağmen ihracattaki 8 milyar dolarlık artış, kurdan kaynaklı olarak TL’nin değersizleşmesine ve kölelik koşullarında çalışan emeğin durumuna rağmen bir sıçrama yapamadığının göstergesi.”
20 MİLYAR DOLAR YURT DIŞINA ÇIKTI
Yabancıların sermaye hareketlerinde yüzde 70 oranında daralma görüldüğüne dikkat çeken Erdoğdu, “Geçtiğimiz yıl aynı dönemde 44,3 milyar dolar giriş varken bu yıl yabancı sermaye giriş 13,4 milyar dolarla sınırlı kaldı. 30 milyar dolarlık azalma 9 aylık milli gelirin yaklaşık yüzde 5’ine eşit” diye konuştu. Dış sermaye girişlerinin daha da azalması halinde ağır bir ödemeler dengesi krizinin ihtimaller arasında olduğunun altını çizen Erdoğdu şu görüşleri dile getirdi:
“Haziran-Ekim arasında 4,6 milyar dolar net çıkış yaşandı. Ekim ayındaki sınırlı 931 milyon dolar elbette bu çıkışı telafi etmeye yetmedi. Yerleşikler, yurt dışındaki doğrudan yatırımları da dahil olmak üzere yaklaşık 20 milyar doları yurt dışına çıkarmış görünüyor. Buradaki en önemli artış, Ağustos, Eylül ve Ekim aylarında 13,5 milyar dolarlık mevduatların yurt dışındaki bankalara taşımasından kaynaklanıyor. Bu da 3 aylık milli gelirin yüzde 7’sine eşit. Sıcak para ise 10 aylık dönemde girişten çıkışa doğru döndü. Yılın 10 ayında net 2 milyar dolar sıcak para çıkışı oldu. Ağustos, Eylül ve Ekim ayında toplam 6,2 milyar dolar sıcak para çıkışı oldu. Yabancıların Türkiye’deki doğrudan yatırımları yerinde sayarken bu yatırımların yüzde 45’lik önemli bir bölümünü gayrimenkul yatırımları oluşturmaya devam ediyor. Yerlilerin yurt dışındaki doğrudan yatırımları ise 3,1 milyar dolara çıktı.”
Erdoğdu, 2018 yılının 10 aylık döneminde ekonomiye giriş yapan kayıt dışı, ‘karanlık sermaye’ girişinin 18,4 milyar dolara ulaştığını kaydederek, Cari işlem açığının yüzde 70’i kayıt dışı sermaye girişi ile finanse edilmiş. Rezervlerdeki 15,1 milyar dolarlık azalma 10 aylık cari işlem açığının yüzde 56’sına eşit. Yani cari açık, kaynağı belirsiz para ve rezervdeki dövizle kapatılmış” diye konuştu.