CHP GENEL BAŞKAN YARDIMCISI AĞBABA'DAN HÜKÜMETE ÇALIŞMA YAŞAMI İÇİN REÇETE

Cumhuriyet Halk Partisi İşçi Sendikaları-Meslek Odaları ve Sivil Toplum Kuruluşlarından Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, pandemi krizinin yarattığı ekonomik sorunların en çok ücretli çalışanları etkilediğini belirterek, hükümete 12 maddelik öncelikli çağrıda bulundu.

Genel Başkan Yardımcısı Ağbaba'nın konuya ilişkin açıklaması ve 1 maddelik öncelikli çağrısı şöyle:

Pandemi krizinin yarattığı ekonomik sorunlar ülkemizde en çok ücretli çalışanları etkilemektedir. Mart ayından bugüne kadar en az 4,5 milyon çalışan gelir kaybına uğramış durumdadır. Hükümet bu süreçte 4,5 milyon çalışana 6 milyar TL gelir desteği sağlarken, 5,5 milyon haneye toplam 5,5 milyar TL gelir desteğinde bulunmuştur. Maliye ve Hazine Bakanlığı pandemi sürecinde açıklanan ekonomik paketin oranını çarpan etkisiyle birlikte 500 milyar TL’ye ulaştığını söylemiş olmasına rağmen çalışanlara ve hiçbir geliri olmayan yoksul hanelere ödenen nakdi ücret desteği sadece 11,5 milyar TL ile sınırlı kalmıştır.

Pandemi sürecinde İçişleri Bakanlığı tarafından en az 252 bin 690 iş yerinin faaliyetleri durdurulmuş, bu işyerlerinde çalışan en az 2,4 milyon çalışan gelir kaybına uğramış veya işsiz kalmıştır. Bu süreçte başta faaliyetleri durdurulan işyerlerinde çalışanlar olmak üzere gelir kaybına uğrayan tüm yurttaşların kira, fatura ve kredi borçları için herhangi bir çözüm sunulmamıştır. Ayrıca bu süreçte işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarında herhangi bir iyileştirme yapılmamış, hükümet kayıt dışı çalışanlar için bir önlem almamıştır.

Yılbaşında yüzde 15 artarak net 2 bin 324 TL olarak belirlenen asgari ücretin alım gücü, yılın yarısına gelmeden düşmüş, temel gıda ve besin maddelerinde yaşanan artış salgın döneminde çalışanların mutfağındaki yangını daha fazla arttırmıştır. Ayrıca bu süreçte SGK yayımladığı bir genelge ile hukuksuz bir karara imza atmış, COVİD-19’u iş kazası ve meslek hastalığı kapsamına almamıştır.

Hükümetin bu süreçte milyonlarca çalışanın gelirini, işini ve sağlığını koruma altına alması, çalışanlara daha fazla ekonomik destekte bulunması gerekmektedir. Özellikle çalışanlara yönelik yapılan nakdi yardımların diğer ülkeler ile kıyaslandığında oldukça düşük bir seviyede yer aldığı görülmektedir.

Bu bakımdan hükümete işçi ve emekçilerimiz için daha fazla sosyal koruma programı geliştirmesi amacıyla öncelikli 12 maddelik talebimizi şu şekilde sıralıyoruz;

1. 17 Temmuz tarihi itibariyle işten çıkarma yasakları ve kısa çalışma ödeneği süresi dolmaktadır. Kısa çalışma ödeneğinin ve işten çıkarma yasaklarının bitiş tarihi ile itibariyle 3 ay daha uzatılması gerekmektedir.

2. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan işçilerin ücretleri daha sonra yararlanacakları işsizlik ödeneğinden mahsup edilmemelidir. Bu konuda karar merci cumhurbaşkanıdır. Cumhurbaşkanı kısa çalışma ödeneğinin işsizlik ödeneğinden mahsup edilmeyeceği yönünde karar alması gerekmektedir.

3. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma süresi bu süreç içerisinde hiçbir şarta ve kurala bağlı olmadan tüm işçiler için uygulanmalıdır. Kısa çalışma ödeneğinden yararlanma koşulu olan son 3 yıl 450 gün prim ve 60 gün kesintisiz hizmet şartına son verilmeli, tüm işçilerin kısa çalışma ödeneğinden yararlanması sağlanmalıdır.

4. İşsizlik sigorta fonunun toplam varlığı 132 Milyar TL civarındadır. Fonda işsizlere ödenmesi için yeterli para bulunmaktadır. Ücretsiz izne çıkartılan işçilere bu süreçte aylık 2324 TL asgari ücret düzeyinde ödeme yapılmalıdır.

5. İçişleri Bakanlığı talimatı ile Pandemi süresinde en az 252 bin 690 iş yerinin faaliyetleri geçici olarak durduruldu. Faaliyetleri bu süreçte durdurulan iş yerlerinde en az 2 milyon 413 bin kişi çalışmaktadır. Bu iş yerlerinde çalışan işçilerin gelir kayıpları devlet tarafından işsizlik sigorta fonundan karşılanmalıdır.

6. İşsizlik sigorta fonu sadece çalışanlar için tahsis edilmelidir. İşverenlere veya kamu bankalarına teşvik olarak kullanılmasının önüne geçilmelidir.

7. Ülkemizde hiçbir sosyal güvencesi olmadan yani kayıt dışı çalışanların oranı % 30’dur. Yani her 10 çalışandan 3’ü hiçbir sosyal güvencesi olmadığı için İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yararlanamamaktadır. Hükümet kayıt dışı çalışıp işini kaybeden işçilere asgari ücret düzeyinde destek sağlamalıdır.

8. Düzensiz ve keyfi olarak yapılan sosyal yardımlar yerine tüm yurttaşların geçimini sağlaması için aile sigortası uygulaması hayata geçirilmelidir.

9. Pandemi sürecinde artan gıda fiyatları yurttaşların alım gücü üzerinde büyük etki yaratmıştır. Tüm temel tüketim ve ihtiyaçlar üzerindeki vergiler kaldırılmalıdır.

10. Yılbaşında yüzde 15 artarak net 2 bin 324 TL olarak belirlenen asgari ücretin alım gücü, yılın yarısına gelmeden düşmüştür. Asgari ücret tespit komisyonu 2020 yılı için 2. kez toplanmalı, asgari ücret çalışanlar için tekrar belirlenmelidir. Ayrıca asgari ücretten vergi kesintisine son verilmelidir.

11. Gelir kaybı yaşayan yurttaşların kira, fatura ve kredi borçları hükümet tarafından gelir kaybı süresince karşılanmalıdır.

12. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yayımlanan Covid-19’un “iş kazası” statüsünden çıkarılmasına yönelik genelge iptal edilmeli, COVİD-19 iş kazası ve meslek hastalığı kapsamına alınmalı, çalışanlar adına neden olabilecek hak kayıplarının önüne geçilmelidir.